De Garenmarkt: de nieuwe Leidse stadsoase — 2022

De ondergrondse parkeergarage aan de Garenmarkt was een project dat de gemoederen 2,5 jaar lang bezighield. Maar het was het waard! Parkeergarage Garenmarkt is er een die gezien mag worden, zowel ondergronds als bovengronds. Want hoewel het een a-typisch voorbeeld is van het benutten van een dak, is het wel direct een van de meest spectaulaire nieuwe daken van Leiden. En je hebt niet eens door dat het een dak is!

Met haar 425 parkeerplaatsen verdeeld over vijf parkeerlagen, is parkeergarage Garenmarkt zeker geen kleintje. De garage, die direct aan de rand van het centrum ligt, opende in februari haar deuren. Maar dit betekende niet direct het einde van het project. Na afronden van het ondergrondse gedeelte en het dichten van het dak, volgde nog een laatste stap: het maaiveld bovenop.

Binnenstedelijk bouwen
De nieuwste Leidse parkeergarage is wat ze noemen ‘binnenstedelijk’, oftewel: dicht op de bestaande bebouwing gerealiseerd. Dit maakte de bouw tot een lastig project, waarbij naast technische vraagstukken ook veel verschillende belangen speelden. Horeca, winkels en omwonenden, iedere partij had zijn eigen wensen en zorgen. Genoeg reden om de buurt nauw te betrekken bij de bouw van de garage en bijbehorende veranderingen in de omgeving. Van wekelijkse updates, tot dagelijks contact op persoonlijk niveau. Ondertussen werd er parallel gewerkt; terwijl aan de ene kant de garage werd afgerond, werd aan de andere kant gewerkt aan de buitenkant.

Het dak als groen stadsplein
Het dak van de parkeergarage ligt inmiddels een goede meter verscholen onder het zogenoemde maaiveld. Bij het inrichten hiervan is goed geluisterd naar de wensen vanuit de omgeving. Hierdoor transformeerde de Garenmarkt van stenig plein met een zieke kastanjeboom vol duiven, naar een groen stadsplein. Parkeren op het plein is verleden tijd en verkeer zal in één richting geleid worden. De nadruk ligt vanaf nu op recreëren en verblijven. Het is een plek om te ontmoeten en te ontspannen. Het maaiveld is gevuld met bomen, gras, bloembollen, halfverharding en natuursteen en wordt in de donkere uren subtiel verlicht langs de randen.

Technisch vernuft
Het oog wil altijd wat, maar ook het niet zichtbare gedeelte is in dit geval het vermelden waard. Onder het maaiveld bevindt zich namelijk een ingenieus krattensysteem, dat de aangeplante bomen van water voorziet en bedacht is op heftige regenbuien. Het regenwater dat valt, wordt via een lijngoot in het krattensysteem opgevangen en vormt in droge tijden een buffer voor de bomen. Valt er veel regenwater? Dan wordt dit afgevoerd richting de grachten, om zo overbelasting van het riool te voorkomen. Voor het gras is een beregeningsinstallatie aangelegd, waarmee in droge tijden water uit de grachten wordt gepompt. En valt het krattensysteem droog? Dan vult deze zelfde pomp in één nacht tijd het krattensysteem.

De nieuwe Garenmarkt in aanbouw (Foto: Buro JP)

De Garenmarkt als evenementenlocatie
Het ontwerp van het maaiveld op de Garenmarkt is afgestemd op het gebruik ervan. Want ook de jaarlijks terugkerende evenementen moeten, als dat straks weer kan en mag, in de nieuwe situatie een plek krijgen. En dus is er gezorgd voor een goede water- en stroomvoorziening, evenals rioolafvoer. Dit alles is meegenomen in het ontwerp, onzichtbaar onder straatniveau. De randen van het plein worden verlicht door de Leidse lantaarns langs de rijbaan. Op het plein is gebruikgemaakt van subtiele ledverlichting. De afwezigheid van lantaarnpalen daar is een groot voordeel bij de opbouw van een evenement. Toch ligt de nadruk bij het ontwerp op dagelijks gebruik. Het is tenslotte niet het hele jaar feest. Het merendeel van het jaar kan de Leidenaar dan ook genieten van deze nieuwe groene oase in het hart van de stad. En dat allemaal op het dak van een parkeergarage.